Архи- Элэг нь архины хэрэглээнээс шалтгаалан бүхэлдээ өөхөлж улмаар 5-10 жилийн дараа хатуурч чупууждаг. Энэ нь элэгний хорт хавдарын эхний шат. Ингэж хатуурсан элэгний ар талд хавдар үүсч байдаг.
Мах – Монголчууд өдөрт 3 удаа махан хоол хэрэглэж байгаа нь төмрийн илүүдэл үүсгэдэг байна. Махан хоолонд агуулагдах төмөр элгийг маш хүчтэй гэмтээдэг.
Уураг – Сүүлийн үед залуус фитнесээр хичээллэхдээ уургийг буруу хэрэглэх болжээ. Уураг гэдэг зүйл өөрөө аминхүчил юм. Энэ амин хүчил хүний биеийн булчинд тодорхой хэмжээний тэжээл өгөх үүрэгтэй. Гэтэл хүмүүс өөрийн биеийн булчингийн массыг хэтрүүлж уургийг уудаг. Хэт их хэмжээний уургийг элэг нарийвчлан задлаж булчинд хүргэхдээ цуцаж, амин хүчлийн илүүдэл үүсч элэг гэмтдэг.
Эм- Монголчуудын хувьд хамгийн их хэрэглэдэг парацетмолын төрлийн эмүүд хамгийн их элгийг гэмтээдэг. Яагаад гэвэл парацетмол нь элэгний эсүүдийг түлж үхүүлдэг. Ингэснээр элэгний бактери эсэргүүцэх чадвар муудаж элэг гэмтдэг. Түүнчлэн цусаар дамжиж буй бүх зүйлс элгээр дамждаг учир ууж байгаа бүхий л эмүүдээ зохистой хэрэглэх хэрэгтэй
Цөсний чулуу- Элэг өдөрт дунджаар нэг литр шүүрлийг ялгаруулж цөсний хүүдийгээр дамжуулан нарийн гэдэс рүү гадагшлуулж, хүний биеийн өөх тосыг задалж өгдөг. Гэтэл цөсний чулуу үүссэн үед нарийн гэдэс рүү урсах шүүрлийн хэмжээ багасаж цөсөнд бөглөрөл үүссэнээр элгийг түлж гэмтээдэг байна.
Годекс эмчилгээ:
Элэгний трансаминаза (SGPT ) ихэсдэг элэгний эмгэгүүд
– Цочмог ба цочмогдуу болон архаг гепатит
– Элэгний өөхлөлт (эм болон архины шалтгаант)
– Элэгний цирроз
– Элэгний үйл ажиллагаа буурч ядарч сульдсан
– Эм болон химийн бодисын шалтгаант элэгний хордлого
– Вирус болон химийн бодисын шалтгаант элэг гэмтсэн үед элэг дэмжих эмчилгээ (Сүрьеэгийн эсрэг эм хэрэглэж байгаа үед)